Od kwietnia wnioski o wydanie zaświadczenia A1 potwierdzającego podleganie ubezpieczeniom społecznym w Polsce przez osoby delegowane są przyjmowane tylko elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

Wydane przez ZUS zaświadczenia będą udostępniane osobie składającej wniosek na jej profilu, utworzonym na PUE ZUS. 

Polska jest krajem wyróżniającym się na tle państw unijnych bardzo dużą liczbą delegowanych pracowników, dlatego ZUS wydaje najwięcej dokumentów A1 w całej Europie. W 2020 roku było to 617,7 tys. zaświadczeń A1, a w 2021 roku 676,7 tys. Głównym państwem, dla którego wydawana jest największa liczba zaświadczeń, są Niemcy, potem Francja. Oprócz pracowników coraz częściej wyjeżdżają osoby prowadzące działalność gospodarczą i świadczący usługi na podstawie umów cywilnoprawnych- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego 

Formularz A1 potwierdza, że delegowany pracownik najemny lub prowadzący pozarolniczą działalność, marynarz czy urzędnik służby cywilnej podczas pracy za granicą w innym państwie członkowskim UE, EOG lub Szwajcarii podlega ustawodawstwu w Polsce. Polskie firmy występują do ZUS o wydanie dla swoich pracowników takiego dokumentu, gdyż poświadcza on, że mimo że pracują za granicą, podlegają ustawodawstwu polskiemu i z tego tytułu są za nich opłacane składki ZUS. 

Tylko w ubiegłym roku w województwie kujawsko-pomorskim bydgoski i toruński oddział ZUS wystawił łącznie 26,6 tys. zaświadczeń A1. To  więcej o 3,80 proc. w stosunku do roku 2020, kiedy liczba zaświadczeń wyniosła 25,6 tys. W  latach 2020, 2021 oddział ZUS w Bydgoszczy najwięcej zaświadczeń A1 wystawił dla osób oddelegowanych do pracy na terytorium Niemiec, Belgii i Francji. Natomiast oddział ZUS w Toruniu najwięcej zaświadczeń wystawił do Niemiec, Belgii i Holandii – dodaje rzeczniczka. 

Od 1 kwietnia wnioski o zaświadczenia A1 można złożyć już tylko elektronicznie przez PUE ZUS. Wnioski papierowe nie będą już przyjmowane. Na PUE ZUS jest specjalny kreator, który usprawnia proces wydania zaświadczenia A1. Kreator podpowiada klientowi jak prawidłowo wypełnić dokument, zmniejsza to liczbę błędów i tym samym przyspiesza załatwienie sprawy w ZUS. 

Wydane przez ZUS zaświadczenia będą udostępniane w formie dokumentów elektronicznych osobie składającej wniosek na jej profilu, utworzonym na PUE ZUS. Przekazane elektronicznie zaświadczenie A1 można wydrukować. Taki wydruk jest dokumentem urzędowym w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego. 

Na stronie internetowej www.zus.pl można zweryfikować autentyczność zaświadczenia A1. Do formularza elektronicznego należy wprowadzić określone informacje z tego zaświadczenia, a w odpowiedzi walidator poinformuje o ważności dokumentu. W ten sposób zagraniczna instytucja zabezpieczenia społecznego, zagraniczny pracodawca lub inny podmiot mogą sprawdzić ważność przedłożonego dokumentu i jego prawdziwość – wyjaśnia Krystyna Michałek.

W przypadku odmowy wystawienia zaświadczenia A1, ZUS wyda decyzję. Będzie ona dostępna na profilu PUE ZUS wnioskodawcy.